⭕️ کمک فنر
کمک فنرها از مهمترین اجزای سیستم تعلیق خودرو هستند. فنرهای موجود در کمک فنرها با فشرده شدن، ضربه و تکانه های ناشی از ناهمواری های سطح جاده را جذب کرده و مانع آسیب رسیدن به بدنه اصلی خودرو می شوند. بازویی درون کمک فنرها وجود دارد که نیروی زیاد ذخیره شده در فنر را آهسته آزاد کرده و از جهش ناگهانی خودرو جلوگیری می نماید.
از نشانه های وجود اشکال در سیستم تعلیق می توان به نزدیک شدن کف خودرو به موانع خیابان از قبیل سرعت گیرو دست اندازها، شنیده شدن صداهای غیر معمول هنگام عبور از موانع جاده ای، متمایل شدن بیش از حد بدنه خودرو به سمت درونی پیچ در هنگام دور زدن و جهش قسمت جلویی خودرو هنگام ترمزهای ناگهانی، اشاره کرد.
برای جلوگیری از فرسوده شدن زود هنگام کمک فنرها بهتر است از ترمزهای ناگهانی بپرهیزید. آهسته ترمز کردن همچنین می تواند باعث افزایش طول عمر لنت ها گردد.
بهتر است خودروی خود را نزد یک مکانیک خبره ببرید تا سیستم تعلیق را در شرایطی که چرخ ها در حال گردش هستند بررسی نماید. همچنین یک مکانیک ماهر قادر است نواقص دیگری از قبیل نشت روغن از کمک فنر به دلیل گشاد شدن بوش ها، فرسودگی بازو و اثر تو رفتگی ناشی از ضربه را تشخیص داده و در صورت امکان برطرف نماید.
با توجه به توصیه های کلی درباره کارکرد کمک فنرها که معمولا توسط فروشنده این قطعات داده می شود (مثلا میگوید که هر ٨٠٠٠٠ کیلومتر کمک ها باید تعویض شوند) باید در نظر داشت که این معیار نسبی بوده و به نحوه ی رانندگی شما نیز بستگی دارد. مثلا رانندگی در مسیرهای پر دست انداز و ناهموار و حمل بار سنگین باعث فرسوده شدن سریعتر کمک فنرها شده و در نتیجه کمک فنر ها زودتر باید تعویض شوند.
💢 عیب یابی کمک فنر خودرو
❌اگر كمك فنر نشتي دارد حتما بايد كمك فنر تعويض گردد.
❌بالا و پايين رفتن خودرو به خصوص اگر جاده ناهموار باشد و يا شيرجه رفتن خودرو در حين ترمزهاي شديد ممكن است به دليل خرابي كمك فنرها باشد.
❌اگر در سر پيچ; خودرو بيش از حد بپيچد به نحوي كه راننده براي كنترل ان بايد تلاش بيشتري كند اين روند مي تواند از خرابي كمك فنر باشد.
❌اگر چرخها روي جاده برقصند و يا بالا و پايين روند ممكن است از فرسودگي فنرها و كمك ها باشد.
❌اگر خودرو روي جاده حالت بي ثباتي پيدا كند ممكن است از فرسودگي از كمك فنرها باشد. .و اين امر ايمني اتومبيل را شديدا تهديد مي كند.
❌اگر بوشهاي محل نصب كمك فنر ترك خوردگي و يا تغيير شكل داده اند باعث سرو صدا در سيستم تعليق به خصوص در موقع شتاب گرفتن; ترمز كردن و يا عبور از ناهمواريهاي سطح جاده مي شود. بنابراين هرچه زودتر نسبت به تعويض بوشها اقدام شود.در غير اين صورت ايمني خودروبه شدت كاهش پيدا مي كند.
❌باركردن خودرو بيش از ظرفيت ان عامل مهمي در ضيعف شدن سيستم تعليق منجمله كمك فنرها مي شود.
به خصوص زماني كه حركت اتومبيل در ناهمواريهاي جاده قرار بگيرد. و اگر سرعت متناسب با جاده و بار نباشد باعث شكسته شدن اتصالات مي شود. در نتيجه ناامن بودن خودرو و سرنشينان حتمي است.
❌اگر اتومبيل به يك سمت كشيده مي شود سيستم تعليق را كه شامل تايرها; فنرهاو كمك فنرهاست مورد بازديد قرار دهيد تا نسبت به تعمير و تنظيم هندسه چرخها با دستگاه الكترونيك اقدام شود.
❌تايرهاي فرسوده و جويده شده نشانگر عيب در سيستم تعليق به خصوص در كمك فنرهاست كه پس از ازمايشات نسبت به تعمير و يا تعويض انها اقدام شود.
❌ مطالب مفید و مورد استفاده برای عموم را به دیگران نشر دهید .
💢 شاسی خودرو
شاسی خودرو همان اسکلت بندی خودرو می باشد که وظیفه بسیار مهمی را در خودرو به دوش می کشد شاسی خودرو باید توانایی تحمل وزن خودرو موتور و دیگر متعلقات خودرو را داشته باشد و شاسی خودرو محلی است برای قرار گرفتن اجزای خودرو و یکی از مهم ترین قطعات تشکیل دهنده خودرو می باشد.
🔶هر قطعه در خودرو وظایف خاصی دارد و ویژگی های خاصی نیز باید داشته باشد که شاسی نیز از این قضیه مستثنا نیست وویژگی های یک شاسی خوب را می توان اینگونه بیان کرد:
مقاوم در برابر خوردگی
حجم مناسب و کم
تحمل کافی وزن خودرو و متعلقات آن
وزن سبک برای شتاب بهتر خودرو
کمترین میزان لرزش و انتقال آن به بدنه خودرو
با پیشرفت روز افزون دنیای خودرو تمام تجهیزات خودرو پیشرفت باید کنند و شاسی نیز باید با فناوری جلو رود. شاسی به دلیل این امر که یکی از قطعات مهم خودرو به حساب می آید نیز باید در تولید آن از فناوری های روز بهره گیری شود و شاسی خودرو یکی از قطعه های تشکیل دهنده خودرو می باشد که نقش به سزایی در تامین امنیت خودرو را دارد.
تولید و ساخت و طراحی شاسی با نوع استفاده خودرو رابطه مستقیم دارد و به سه دسته می توان تقسیم بندی شود:
شاسی خودرو های شهری ( استحکام نسبتا محکم )
شاسی خودرو های جاده ای و شهری ( استحکام محکم )
شاسی خودرو های جاده ای و آفرود ( استحکام بسیار محکم )
در تصادفات شدید یکی از قسمت هایی که ممکن است آسیب بیند و برای صاحب خودرو ضرری بزرگ محسوب می شود شاسی خودرو است که در صورت آسیب دیدن شاسی در اولین مرحله تعمیر باید شاسی تعمیر شود که به تعمیر شاسی (شاسی کشی) می گویند و این عمل باعث تعمیر شاسی خودرو می شود ولی هیچ وقت مانند شاسی اول نمی شود و در طول زمان ممکن است برای خودرو دچار مشکل کند که یکی از رایج ترین این مشکلات لاستیک سایی می باشد.
⭕️ جلوبندی به قسمت زیرین جلوی خودرو گفته می‌شود که وظیفه تعلیق یا خوش‌دستی (هندلینگ) خودرو در چاله‌ها, دست‌اندازها و پیچ‌های جاده را دارد. تعمیر و نگهداری این قسمت از خودرو بعهده جلوبندی ساز میباشد.
در مبحث خودرو، بحثی است به نام خوش‌دستی (هندلینگ) که البته بخش عمده‌ای از آن مربوط به مسائل فنی و طراحی ماشین می‌شود و بخشی از آن هم ناشی از میزان بودن تنظیم‌های خودرو است.
ماشینی که به خوبی تنظیم باشد رانندگی راحت‌تری دارد.
جلوبندی شامل قطعات : میل موجگیر, میل تعادل ,طبق, سگ دست, شغال دست ,کمک فنر, فنر, سیبک‌ها ,سیستم فرمان, دستگاه تعلیق و اکسل میباشد .
🔴 بررسی برخی عیوب رایج جلوبندی خودرو
1⃣ وقتی سیبک خراب است :
یکی از مهم ترین دلایل ایجاد لرزش و ضربه در فرمان ، خرابی سیبک است . سیبک ها قطعاتی هستند که با توجه به شکل کروی شکلشان ، در مقابل نیروهای کششی و فشاری مقاومت کرده و حرکت راحت دو قطعه متصل به هم را بدون ایجاد اصطکاک ، فراهم می کند .
حال اگر این حرکت مفصلی به درستی انجام نگیرد ، روی سیستم فرمان خودروهای آفرود تاثیر گذاشته و عملکرد صحیح آن را مختل می کند . سیبک ها در راستای عمود لقی بسیار کم و ناملموسی دارند و به طور کل نباید حرکت عمودی محسوسی داشته باشند . اگر سیبک ها روغن کاری مناسبی نداشته باشند ، به سرو صدا می افتند .
2⃣ وقتی چرخ ها بالانس نیستند :
چرخ های خودرو باید بالانس یا هم راستا باشند تا در زمان حرکت ، تمام قسمت ها به یک اندازه با سطح مسیر برخورد کرده و چسبندگی و سایش برابر داشته باشند . به عبارتی دیگر چرخ ها را بالانس می کنند تا تعادل داشته باشند .
اگر چرخ های خودرو آفرود بالانس نباشند ، فرمان می لرزد ، خودرو به کناره ها منحرف می شود و به دیگر اجزای جلوبندی نیز آسیب وارد می کنند .
3⃣ وقتی بلبرینگ چرخ خراب است :
یکی از مهم ترین بخش های جلوبندی خودرو ، بلبرینگ چرخ هاست . خرابی بلبرینگ معمولا از دو طریق مشخص می شود ؛
اول لرزش فرمان و دومین نشانه که قابل اطمینان تر است ، صداست . وقتی بلبرینگ معیوب باشد ، به بیان عامیانه ، خودرو صدای تانک می دهد ! سالم بودن بلبرینگ چرخ های خودروی آفرود امری واجب است . در برخی شرایط پیش آمده که خرابی این قطعه باعث قفل شدن چرخ ها شده و حوادثی جبران ناپذیر را رقم زده است .
4⃣ وقتی بوش های میل تعادل خراب است :
این قطعه همانگونه که از اسمش مشخص است ، وظیفه حفظ تعادل خودرو را بر عهده دارد . میل تعادل با توجه به شکل و شمایل و نحوه اتصالش به دیگر بخش ها ، در زمان پیچیدن خودرو ، نیروی پیچشی را بین چرخ ها تقسیم کرده تا از متمایل شدن خودرو به یکی از سمت ها جلوگیری به عمل آید . میل تعادل توسط دو بوش در جای خود بسته شده است . اگر این بوش ها معیوب باشند ، خرابی خود را با ایجاد سرو صدا در جلوبندی و سیتم تعلیق نشان می دهند . لرزش فرمان نیز از دیگر نشانه های خرابی بوش های میل تعادل است . این نکته را مورد توجه قرار دهید که گاهی مواقع عامل بروز سرو صدا ، شل بودن میل تعادل و برخورد آن با دیگر قطعات است .
5⃣ وقتی شاسی ضربه خورده است :
گاه پیش می آید که در اثر تصادف شدید ، شاسی تغییر حالت داده یا به قول معروف می پیچد . در این حالت اگر نسبت به رفع این مشکل اقدام نکنید ، در کار جلوبندی خودرو اختلال ایجاد شده و ایمنی به خطر می افتد . خودرویی که در اثر تصادف ، دچار تغییر حالت شاسی شده باشد ، فرمان پذیری ضعیفی دارد ( خودرو به کناره ها کشیده می شود ) ، عمر مفید پلوس هایش کم است و به سرعت فرسوده می شوند ، گردگیرهای پلوس قبل از تمام شدن عمر مفیدشان پاره می شوند
و به طور کل خودرو اصلا تعادل مناسبی ندارد.
6⃣ وقتی خودرو در سر پیچ ها تعادل ندارد :
عواملی که سبب بر هم خوردن تعادل خودرو در سر پیچ ها می شوند ، عبارتنداز : تنظیم نبودن زوایای فرمان ، تنظیم نبودن باد لاستیک ها ، ساییدگی نا برابر آج لاستیک ها ،تغییر شکل شاسی در اثر ضربه ، گیر کردن ترمز ها در یک سمت ، معیوب بودن میل تعادل ، خرابی میل فرمان و جعبه فرمان ، بالانس نبودن چرخ ها و …
❌ مطالب مفید و مورد استفاده برای عموم را به دیگران نشر دهید .
كمك فنرها يكي از اساسي ترين قسمتها در خودرو و ايمني خودروها هستند.
این قطعات در صورت خرابی نقش بسياری در ضريب فرسودگي ساير قطعات شامل : فنر تعليق ، جعبه فرمان ، ديفرانسيل ،لاستيك چرخها ، بلبرينگ چرخها ، بوشهاي لاستيكي سيستم تعليق ، گيربكس ، سيستم تعليق ، مجموعه سيبكهاي فرمان و مجموعه اطاق خودرو دارد .
به منظور ایمنی بیشتر و جلوگیری از آسیب های احتمالی به دیگر قسمت ها اطلاعات ذیل میتواند دید بهتری در خصوص شناخت وتشخیص خرابی های کمک فنر ارائه نماید.
۱- اگر كمك فنر نشتي دارد حتما بايد كمك فنر تعويض گردد.
۲- بالا و پايين رفتن خودرو به خصوص اگر جاده ناهموار باشد و يا شيرجه رفتن خودرو در حين ترمزهاي شديد ممكن است به دليل خرابي كمك فنرها باشد.
۳- اگر در سر پيچ ، خودرو بيش از حد بپيچد به نحوي كه راننده براي كنترل آن بايد تلاش بيشتري كند اين روند مي تواند از خرابي كمك فنر باشد.
۴- اگر چرخها روي جاده برقصند و يا بالا و پايين روند ممكن است از فرسودگي فنرها و كمك ها باشد.
۵- اگر خودرو روي جاده حالت بي ثباتي پيدا كند ممكن است از فرسودگي از كمك فنرها باشد. .و اين امر ايمني اتومبيل را شديدا تهديد مي كند.
۶- اگر بوشهاي محل نصب كمك فنر ترك خوردگي و يا تغيير شكل داده اند باعث سرو صدا در سيستم تعليق به خصوص در موقع شتاب گرفتن ، ترمز كردن و يا عبور از ناهمواريهاي سطح جاده مي شود. بنابراين هرچه زودتر نسبت به تعويض بوشها اقدام شود.در غير اين صورت ايمني خودروبه شدت كاهش پيدا مي كند.
7- باركردن خودرو بيش از ظرفيت آن عامل مهمي در ضيعف شدن سيستم تعليق منجمله كمك فنرها مي شود.به خصوص زماني كه حركت اتومبيل در ناهمواريهاي جاده قرار بگيرد. واگر سرعت متناسب با جاده و بار نباشد باعث شكسته شدن اتصالات مي شود. در نتيجه ناامن بودن خودرو و سرنشينان حتمي است.
۸- اگر اتومبيل شما به يك سمت كشيده مي شود سيستم تعليق را كه شامل تايرها، فنرها و كمك فنرهاست توسط افراد مجرب مورد بازديد قرار دهيد تا نسبت به تعمير و تنظيم هندسه چرخها با دستگاه الكترونيك اقدام شود.
۹- تايرهاي فرسوده و جويده شده نشانگر عيب در سيستم تعليق به خصوص در كمك فنرهاست كه پس از آزمايشات نسبت به تعمير و يا تعويض آنها اقدام شود.
منبع : شاسی و جلوبندی خودرو تالیف مهندس سید محمود صافی
