عملکرد روغن موتور در خودرو چیست؟

1. 🔴 اولین کار روغن این است که قطعات فلزی داخل پیشرانه را روان کاری کرده، اصطکاک را کاهش می دهد تا به نرمی و بدون سرصدای اضافی کار و حرکت کنند.
2. 🔴دومین کار روغن این است که به پخش و توزیع متناسب گرما در موتور کمک کرده و مانع از این می شود که قطعات در اثر اصطکاک و حرارت بوجود آمده، آسیب دیده، تغییر شکل داده و یا حتی ذوب شوند.
3. 🔴سومین کاری که روغن موتور انجام می دهد این است که ذرات ریز، براده های فلزی و رسوبات را جمع کرده که آنها در فیلتر روغن موتور جمع میشوند.

⭕️چراغ هشدار روغن

چراغ هشدار فشار روغن موتور معمولا با علامت ظرف روغن یا واژه oil نشان داده می شود.
اگر چراغ روغن روشن بماند چند دلیل دارد که :

• کاهش سطح فشار روغن
• کم شدن میزان روغن در کارتل موتور
• گرفتگی یا خرابی فیلتر روغن
• ضعیف شدن پمپ روغن( اویل پمپ)
• گرفتگی صافی اویل پمپ و ناخالصی در روغن

و به این معنی است که :

چون مقدار روغنی که به موتور میرسد باید ثابت و کافی باشد، پس فشار روغن در موتور، افت کرده است.
که این موضوع میتواند، منجر به آسیب جدی موتور شود که ظرف فقط چند ثانیه رخ می دهد.

1. خودرو باید متوقف و دلایل روشن شدن چراغ روغن بررسی شود.
2. بررسی نشتی احتمالی روغن و در صورت امکان اضافه کردن روغن به موتور
3. چک کردن گیج و سطح روغن موجود در موتور

از میان همه چراغ های هشدار، چراغ فشار روغن بیشترین خطر را برای آسیب مکانیکی جدی موتور را گوشزد میکند، بعلاوه اینکه راننده کمترین زمان را در اختیار دارد تا بهترین عملکرد را در زمان روشن شدن این چراغ داشته باشد.

🔴اگر چراغ روغن همچنان روشن باقی مانده است بلافاصله خودرو را به کنار جاده کشانده و موتور را خاموش کنید.
با امداد خودرو تماس بگیرید تا خودرو را بکسل کنند.
در این حالت پیشرانه در موقعیت خطرناکی قرار گرفته است.
سعی نکنید به رانندگی ادامه دهید زیرا با این کار دامنه آسیب را بیشتر می کنید و ممکن است یک ایراد جزئی در موتور خودرو را به خسارت تعمیر کامل موتور تبدیل شود.

کاهش سطح و فشار روغن موتور

• روشن شدن چراغ روغن و کاهش سطح روغن، نشانه خوبی نیست و نباید به سادگی ازآن عبور کرد.
• کاهش سطح روغن ممکن است به دلیل نشتی آن باشد.
  در این صورت بهتر است اطراف موتور بررسی و واشرها و درزبندی ها و کاسه نمدها از نظر نشت روغن بررسی شوند.
• کم کردن روغن به دلیل اینکه فیلتر روغن یا پیچ کارتر خوب بسته نشده باشند.
• اویل پمپ معیوب یا ضعیف هم میتواند فشار کافی، ثابت و لازم روغن را در موتور ایجاد نکند.
• اگر روغن سوخته باشد، احتمالا قطعات داخلی موتور نیاز به تعویض دارند، روغن سوزی که ممکن است از رینگ موتور، پیستون و یا لاستیک ساق سوپاپ باشد.

💢نکته مهم و پایانی 

تعویض به موقع روغن موتور و استفاده از روغن موتور با کیفیت، استاندارد، در زمان مناسب و بصورت منظم طول عمر مفید موتور خودرو را به دنبال دارد.
راندمان مصرف سوخت را بهبود بخشیده، باعث کاهش مصرف سوخت می شود.
زیرا زمانی که موتور عملکردی مناسب داشته باشد هزینه های نگهداری خودرو نیز کاهش می یابد.

این نوشته در تاریخ 2023/09/30 بروز رسانی و ویرایش شده است.

💢طبقه بندی روغن موتور بر اساس سطح کیفیت (موتورهای بنزینی)

نوشته شده توسط oilbank.ir
طبقه بندی انستیتو نفت آمریکا API American Petroleum Institute

براساس این طبقه بندی، کیفیت روغن موتور به دو گروه بنزینی و دیزلی تقسیم می گردد.

که در این بخش رده بندی کیفیت روغن موتورهای بنزینی مد نظر می باشد.
سطح کیفیت روغن های این گروه توسط حرف S Service مشخص می گردد.

روغن موتورهای بنزینی به ترتیب افزایش سطح کیفیت از SA شروع شده و تا SN تعریف می شود.

🔴 SN
فعال قابل استفاده در تمام موتور خودروهایی که از سال 2010,2011 طراحی شده است این روغن موتور با مقاومت بهتر در برابر اکسیداسیون، پوشش دهی بیشتر و محافظت در برابر رسوب گذاری بر روی قطعات و افزایش کارایی روغن موتور در دمای پائین بهبود یافته است. گرید های سبک این روغن موتور صرفه جویی قابل ملاحظه ی در مصرف سوخت فراهم می آورد. برخی روغنهای SN دارای استاندارد ILSAC از نظر کیفیت حفظ انرژی هستند.
🔴 SM
فعال برای مصرف در موتور خودروهای طراحی شده سال 2010 و قدیمی تر

🔴 SL
فعال برای مصرف در موتور خودروهای طراحی شده سال 2004 و قدیمی تر

🔴 SJ
فعال برای مصرف در موتور خودروهای طراحی شده سال 2001 و قدیمی تر

❌ SH
از رده خارج برای مصرف در موتور خودروهای طراحی شده سال 1996

❌ SG
از رده خارج برای مصرف در موتور خودروهای طراحی شده سال 1993

❌ SF
از رده خارج برای مصرف در موتور خودروهای طراحی شده سال 1988

❌ SE
از رده خارج احتیاط : برای موتورهای بنزینی طراحی شده بعد از سالهای 1979 مناسب نمی باشد.

❌ SD
از رده خارج احتیاط : برای موتورهای بنزینی طراحی شده بعد از سالهای 1971 مناسب نیست استفاده از این روغن در موتورهای پیشرفته ممکن است آسیب جدی به موتور برساند.

❌ SC
از رده خارج احتیاط : برای موتورهای بنزینی طراحی شده بعد از سالهای 1967 مناسب نیست استفاده از این روغن در موتورهای پیشرفته ممکن است آسیب جدی به موتور برساند.

❌ SB
از رده خارج احتیاط : برای موتورهای بنزینی طراحی شده بعد از سالهای 1951 مناسب نیست استفاده از این روغن در موتورهای پیشرفته ممکن است آسیب جدی به موتور برساند.

❌ SA
از رده خارج احتیاط : فاقد هرگونه افزودنی برای موتورهای بنزینی طراحی شده بعد از سالهای 1930 مناسب نیست استفاده از این روغن در موتورهای پیشرفته ممکن است آسیب جدی به موتور برساند.

توجه: API این راهنما را به منظور ارائه سرویس به دارندگان خودرو ارئه نموده اس ت.

EOLCS Licensee Directory

منبع: انستیتو نفت آمریکا

💢 روغن موتور خودرو و نکاتی چند :

روغن موتور نقشی بسیار مهم را در خودرو بازی می‌کند و کارایی نامناسب آن مشکلات و هزینه‌های بالایی را برای راننده به‌همراه دارد.

پایه بیش تر روغن های موتور که به آن‌ها، روغن‌های مینرال یا معدنی گفته می‌شود، نفت خام است که طی فرآیندهای پیچیده به محصول جهت مصرف نهایی در خودروها تبدیل می شود. البته روغن موتور در سال‌های اخیر به جز نوع مینرال، به دو نوع نیمه‌سنتتیک و تمام‌سنتتیک نیز تقسیم می‌شود که در حقیقت انواعی از روغن مهندسی‌شده هستند. وظایفی که روغن های روان‌کار در پیشرانه خودرو بر عهده دارند، به طور خلاصه عبارتند از:

الف- روان‌کاری:
به حداقل رساندن اصطکاک و ساییدگی میان قطعات در حین کارکرد

ب- انتقال حرارت:
خارج ساختن حرارت ایجاد شده در موتور و خنک کردن قطعات متحرک

ج- آب‌بندی:
با تشکیل لایه‌ای از روغن میان پیستون و سیلندر در موتورهای درون‌سوز به منظور جلوگیری از فرار گازهای متراکم

د- ضربه‌گیری:
جذب بخشی از ارتعاشات و ضربات حین انجام اعمال مکانیکی روی قطعات

هـ- انتقال مواد:
انتقال ذرات ناشی از سایش قطعات و نیز ترکیبات حاصل از تجزیه روغن و سوخت

⭕️ برای کارایی بهتر روغن موتور خودرو چه نکاتی را رعایت کنیم؟

بخش عمده وظایف فوق را مواد افزودنی که به روغن پایه اضافه می شوند، انجام می‌دهند. این مواد در عین حال، رنگ روغن را کمی تیره می کنند، ولی از شفافیت آن نمی‌کاهند. برای آن که همیشه خودرویی سرحال داشته باشیم، بهتر است موارد زیر را مو به مو اجرا کنیم .

1- رنگ روغن به تنهایی ملاک مناسبی برای تشخیص کیفیت روغن موتور نیست و فقط افراد متخصص می توانند تا حدودی با بررسی ظاهری و نهایتا با انجام آزمایش های مربوطه، در مورد کیفیت روغن اظهار نظر کنند.
مواد افزودنی مورد استفاده در روغن موتور، معمولا موجب تیره شدن رنگ آن می شوند. روغن موتورهای مرغوب در اثر جذب براده های فلزات ناشی از سایش قطعات روی یکدیگر، دوده ناشی از احتراق، گرد و غبار و سایر آلاینده ها، تیره‌تر می شوند. اما تفاوت روغن کارکرده و کارنکرده در شفافیت آن‌هاست، به طوری که روغن مناسب و دارای افزودنی های ویژه، شفاف و کمی تیره است. اما روغن کارکرده علاوه بر تیره بودن، کدر هم می باشد و این کدر (سیاه) شدن رنگ روغن موتور نشانه عملکرد صحیح روغن در موتور و مصرف تدریجی افزودنی های روغن موتور است و لذا سیاه شدن رنگ روغن موتور نشانه فرا رسیدن زمان تعویض آن نبوده و تا کیلومتر پیمایش توصیه شده خودروساز و شرکت تولید کننده روغن موتور، کارایی لازم را خواهد داشت.
بنابراین چنان‌چه رنگ روغن پس از مدتی کارکرد تغییر نکند، نشانه عدم توانایی انتقال مواد زائد و رسوبات از لابه لای قطعات و در نتیجه نامناسب بودن آن است.

2- نوع روغن موتور مصرفی باید با نوع موتور وسیله نقلیه متناسب باشد. در این مورد لازم است به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کرده و توصیه سازنده خودرو مد نظر قرار گیرد.

3- مصرف‌کننده روغن موتور، باید از استاندارد سطح کیفی و پیمایش واقعی روغن موتور شناخت کافی داشته باشد.

4- استفاده از روغن های مظروف تولیدشده توسط سازندگان معتبر که روی بسته‌بندی آن‌ها، مشخصات مربوطه شامل سطح کیفی و کیلومتر کارکرد مناسب درج شده است، مطمئن‌تر است.

5- تنظیم موتور به منظور جلوگیری از وارد شدن فشارهای اضافی روی قطعات آن و هم‌چنین بررسی وضعیت روغن موتور ضروری است.

6- شرایط عملیاتی کارکرد موتور از قبیل مدت زمان فعالیت، میزان بار وارده، دما، رطوبت و سایر عوامل محیطی، تاثیر مستقیم بر کارایی و کیفیت روغن موتور دارند.

7- تعویض به‌موقع فیلترهای هوا و روغن و نیز شست وشوی بدنه موتور، موجب افزایش عمر روغن می گردد.

8- کیفیت لاستیک و تنظیم باد آن، از وارد شدن بار اضافی بر موتور کاسته و زمان تعویض روغن موتور را به تاخیر می اندازد.

9- راکد ماندن روغن در داخل موتور دلیلی بر حفظ کیفیت آن نیست، بلکه باید پس از چهار تا شش ماه برای روغن های با سطح کیفی پایین و شش تا 12 ماه برای روغن های تولید شده با سطح کیفی بالا، روغن کارنکرده را تعویض کرد. برای تعیین زمان دقیق‌تر بایستی به توصیه‌های سازنده خودرو، توجه کرد.

10- سطح روغن نشان‌داده‌شده روی میله اندازه‌گیری یا همان گژ واقع در مخزن روغن، همواره باید بین دو علامت L و H باشد. به طور کلی اگر به خط پائینی یا L نزدیک تر باشد بهتر از این است که به H یا خط بالایی برسد.

11- در صورت کاهش میزان روغن، مقدار اضافه‌شده باید از همان نوع قبلی باشد.

12- داشتن گران‌روی یا ویسکوزیته مناسب از مشخصه‌های مهم روغن موتور است. استهلاک بیش‌تر، افزایش حرارت قطعات موتور، مصرف سوخت بالاتر و دیر روشن شدن در هوای سرد از معایب عدم انتخاب صحیح روغن متور با گران‌روی مناسب است.

13- به منظور حصول اطمینان از کارکرد مناسب، استفاده از روغن‌های چند درجه‌ای یا مالتی‌گرید که به آن‌ها چهارفصل هم گفته می‌شود بهتر است.

14- شرایطی نظیر رانندگی با سرعت بالا ویا طولانی مدت، دماهای بالا، نقاط با شیب تند، پیمودن مسافت های بسیار کوتاه، خاموش و روشن کردن متناوب موتور، حرکت در ترافیک های سنگین شهری و درصد بالای گوگرد سوخت (در موتورهای دیزلی) مصرف روغن موتور را افزایش داده، از کیفیت و عمر آن می کاهد.